در فواید مسلمانی

برای همه کسانی که مسلمان هستند ، بدنبال کامل شدن هستند و برای همین به سه رابطه بیشتر توجه دارند ،بر خلاف کسانی که اعتقادی به خدا و آخرت ندارند ،مسلمانان سعی در کامل شدن هستند که به قول علامه حسن زاده آملی ، قرآن صورت کتبیه انسان کامل است .

در جامعه مسلمانان امروزه تاکید زیادی بر روزه و نماز و احکام شفاهی این چنینی مطرح می شود که این احکام در اسلام هست ،اما آن قدر که رنگ و جلای دین اسلام در خودشناسی ، خودسازی و ساخت جامعه عقلانی و تاکید بر رشد و علم و پیشرفت و آبادانی  است ،این نوع احکام به حساب نمی آید . چرا که به مبحث خودشناسی مربوط است که چقدر با اجرای این احکام ، بر تقوا و پرهیزگاری افراد اضافه می شود .

اگر با نگاه فلسفه دین به اسلام نگاه کنیم و به یک تقسیم بندی برسیم ،بهتر می توان  جامعه شناسانه  به تحلیل جامعه مسلمانان پرداخت و از حواشی و زواید دینی که به مسلمانان نسبت می دهند ،پرهیز کرد.

با نگاه فلسفی به دین ،مسلمانان هم همچون ادیان دیگر ، رابطه خود ، دیگران و خدا را از کتاب آسمانی خویش می گیرند و سعی دارند که متناسب با این نگاه به زندگی خود معنا ببخشند.

بر این اساس ،ترتیب و تاخری بین احکام اسلامی در پذیرش ارزش های اسلامی در بین مسلمانان نیست و هر کسی به اندازه توان و عقلی که دارد ،خود را مسلمان می نامد . چرا که آیات زیادی از قرآن به این مهم اشاره می کند و بخشی از این آیات ،کمتر مورد مراجعه مسلمانان هست .

در مرتبه اول ، رابطه انسان با خودش مطرح می شود که قرآن به وی امر می کند که بصیرت بر اعمال خودت داشته و سعی کن که خودت را برای آخرتی بسازی که در قرآن وعده داده شده است .

این خودشناسی ، که در اسلام معرفت نفس نامیده می شود ، به گونه ای است که به وی تکلیف زیادی بار نمی کند ،چرا که درآیات زیادی تاکید بر این امر دارد که به اندازه وسعت خودت به شما تکلیف شده است ( که در آیه لایکلف الله نفسا الا وسعها ) .

در خود شناسی مسلمانان هم باید گفت به گونه ای است که به دیگری ربط ندارد وهر کسی بار گناه خود را حمل می کند (اشاره به آیه ولاتزر وازره وزرا اخری )  و لذا در ابتدای امر تکلیفی را برای شما تعریف می کند و بقیه تکالیف در مرحله بعدی است . شما وطیفه داری تکلیف خودت را بشناسی و به راهی که در پیش داری ،ایمان بیاوری.

در مرحله دوم ،همچون ادیان دیگر ، وظیفه داری به تکالیف اجتماعی خود توجه داشته باشی . شما به عنوان مسلمان ،باید به پدر و مادر خود نیکی کنی (بالوالدین احسانا) شما وظیفه داری به همسر خود نیکی کنی و دهها وظیفه دیگر اجتماعی که در هر جامعه ای تعریف شده است و این حدود را اسلام با ریز بینی دیده است و برای آن حقوقی تعریف کرده است که در متون اسلامی به عنوان حقوق اسلامی یاد شده است .

در آیات بسیار محکمی ذکر می کند که به عهدی که با دیگران بسته ای وفا کن (سوره مایده  آیه اول ) این عهد هر چه باشد ،وبال گردن توست که در دنیای امروز متناسب با عقود و یا عهد شفاهی مطرح می شود که پایه گذار اعتماد اجتماعی در جامعه امروز هست .

مسلمانی در این حوزه بسیار ظریف است که در قالب حق الناس مطرح می شود. در میان مسلمانان تاکیدزیادی هست که خداوند ممکن است حق الله و حق النفس را ببخشد،اما حق الناس که رعایت حقوق و حدود دیگران است ، بخشوده نشود.

دیگران ممکن است برادر و خواهر تو ن باشند و حقوقی دارند ،ممکن است دشمنان تو باشند ،که در قرآن مسلمانان بخوبی ذکر شده است که رعایت اعتدال و نیکی را حتی با دشمنان خودت داشته باشید.

اما در رابطه با دیگران چند دسته آیات  هستند که قرآن تاکید زیادی بر دوری و پرهیز از آنها دارد که منافقین و کسانی که به خدا کفر می ورزند ،احکامی برای آنها  جاری شده که می بایست مسلمانان رعایت کنند. و اختلافات اصلی بسیاری از  کسانی که مسلمانی را آیین سختی می دانند ،از همین جا شروع می شود  . حال اگر با دقت به این آیات نگاه کنیم ،بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا نیز در مخالفت با دشمنانشان ،همین مبارزه با فتنه و اقدام     پیشگیرانه با عمل فتنه را جایز می دانند ، پس این آیات ،نشانه ضعف  دین اسلام نیست و اختلافات ناشی از برداشت نادرستی  است که به  این احکام شده است .

رابطه یک  مسلمان با خدا یک رابطه درونی و مبتنی بر پذیرش آیاتی از قرآن است که خدا را نور آسمان و زمین می داند وتاکید بر کلیتِ شناخت هستی می داند . این بخش از دین اسلام هم چون به فرد بها می دهدو تاریخی را به وی می شناساند ،مبتنی بر احکامی است که اشاره به نمادهای خاص و نشان دادن جلوه هایی از حیات بشری در خارج از هستی مادی است .

در این ارتباط احکام و آیات روشنی وجود دارد که انسان را دعوت می کند که به خدا اعتقادپیدا کند و معاد یا برگشتی را برای پذیرش جهانی دیگر بعد از این    جهان اعتقاد پیدا کند و شرایطش را در قرآن ذکر می کند.

مهمترین فواید مسلمانی همین  اشاره به جهان دیگر است که امید و سالم سازی و  جامعه سازی ویژه را به مسلمانان وعده می دهد و چشم  دوربینی را به مسلمانان می  دهد که نشان می  دهد که اسلام به راحتی با  ادیان دیگر قابل مقایسه نیست و در آیات بسیاری به خوبی اشاره می کند که نشان می دهد این دین و این آیین برای همه بشریت آمده اند ،حال که دیگران به آیات قرآن نمی خوهند  آشنا شوند ، قدرت مسلمانان نسبت به دیگر ادیان باید بیشتر باشد و این هم از فواید مسلمانی است که یک مسلمان واقعی کسی است که جویای علم است ،به نفس خویش بصیرت دارد ،در رعایت حقوق دیگران ،حتی دشمنان خویش با دقت خا صی ، حساس است و زمینه را برا ی  پذیرش معاد و برگشتی بعد ازاین جهان معتقد است .